Van gelovigen krijg ik deze vraag vaak als reactie op mijn visie dat ik de mens zie als het product van ruim 3,5 miljard jaar blinde evolutie. Sinds het ontstaan van het leven uit chemische moleculen ruim 3,5 miljard jaar gelden, is het geëvolueerd tot de huidige diversiteit, compleet met al zijn complexiteit, schoonheid en wreedheid. De drijvende kracht hierachter zijn willekeurige mutaties en blinde selectiekrachten, niets meer en niets minder. Goddelijke inbreng is niet nodig, we zijn niet het gevolg van een doelbewuste scheppingsdaad van een liefdevolle God.
Dit stuit veel mensen tegen de borst, ze geloven liever dat er een liefdevolle Schepper is die om hen geeft en een doel met hen heeft dan het in blinde spel der natuur. Ik zie dit als wishful thinking: mensen denken dat iets is of zal zijn zoals ze willen of hopen dat het is. Er is echter niets dat suggereert dat de wereld zo werkt, in tegendeel zelfs. De liefdevolle Schepper valt dus af en de blinde natuur blijft over.
De conclusie hieruit is dat ons bestaan geen zin of doel heeft. Wat is de zin van het bestaan van de zandkorrels in mijn achtertuin? Wat is de zin van het bestaan van die ene bacterie, of die boom? Dit zijn zinloze vragen, net als de vraag naar de zin van ons eigen bestaan. Als gelovigen beweren dat de zin van ons bestaan God is, wat is dan de zin van het bestaan van God? Als God geen zin nodig heeft voor Zijn bestaan, waarom heeft ons bestaan dat dan wel nodig? Het bestaan van de mens is dus zinloos, net als dat van al het andere in het universum. Maakt dit mijn leven dan zinloos? Dat hoeft niet vanwege de unieke eigenschap van elk mens: hij kan zijn eigen leven en dat van anderen zinvol maken.
Zodra je doelen stelt in je leven, maak je het zinvol, daar is geen God voor nodig. Wat die doelen zijn kan elk mens zelf bepalen. Ik denk dat liefde hierbij de sleutel is, liefde voor de ander en voor jezelf, liefde om te leren en te doen, liefde voor idealen en waarheid, enzovoort Deze liefde kan het zinloze hoopje DNA, dat het recept vormt voor elk mens, uiteindelijk zinvol maken. Ieder mens kan zoeken naar zijn eigen liefdes en er naar streven. Voor mij zijn de liefdes het houden van anderen en van mijzelf, het streven naar kennis, waarheid en wijsheid, de kracht van de rede en de schoonheid en plezier van ervaring, de bewondering voor de grandeur van het universum en de bijna oneindige kracht van de menselijk wil om bijna elk leed te dragen en bijna elk probleem op te lossen. Zou het niet zinloos zijn als we de kans die de natuur ons heeft geboden niet aangrijpen? De kans om onze liefde te uiten en de wereld om ons heen te ontdekken en te bewonderen? Het aangrijpen van deze kans maakt mijn leven verre van zinloos.
Een andere vraag die ik wel eens krijg is of ik bang ben voor de dood. Er is geen reden waarom ik angst heb voor de dood, de dood is immers het einde van de angst zelf. De enige reden waarom ik niet dood wil is omdat ik van het leven hou. Ik probeer niet weg te vluchten in irrationele ideeën over een hiernamaals waar alles goed zal zijn. De hemel is iets waar we zelf aan moeten werken, hier en nu.
De zin van mijn leven is het nastreven van mijn liefdes en genieten van het leven. Carpe diem!